دروازه بان مهم ترین و حساس ترین پست را در زمین بازی دارد چرا که اگر دیگر بازیکنان اشتباهی را مرتکب شوند قابل جبران است اما اگر دروازه بان کوچک ترین اشتباهی کند دیگر قابل جبران نیست و یک تیم ضرر می کند به همین دلیل تیم های بزرگ دنبال دروازه بانان خوب هستند تا از لحاظ دروازه خیالشان راحت باشد .
دروازه بان های تیم سه وظیفه مهم به عهده دارند :
دفاع از دروازه
بکار بردن حملات سریع
یاری در تنظیم وضعیت مدافعان تیم
دفاع از دروازه
دروازه بان آخرین کسی است که می تواند از ورود توپ به دروازه جلوگیری کند و یا بر عکس مرتکب خطا شود . اگر دروازه بان اشتباهی مرتکب شود افراد تیم خطای او را غیر قابل بخشش می دانند . قدرت تهاجمی تیم بستگی به قدرت حفاظت دروازه بان از دروازه دارد . بنابراین دروازه بان ها در طول بازی حتی مواردی که با شکست مواجه می شوند باید خونسردی خود را حفظ کنند و بدان معنا است که باید از شخصیت بزرگی برخوردار بوده و بتوانند به سایر بازیکنان نیز اعتماد به نفس بدهند . دروازه بان باید در وسط دروازه قرار گرفته و مراقب دو طرف منطقه باشد . وحشتناک ترین توپ ها نیز در همین مناطق جای می گیرند . در جلوی دروازه بان ها نیز 5 الی 12 مدافع و مهاجم وجود دارند . دروازه بان ها از عوامل دیگری نیز باید آگاهی داشته باشند که عبارتند از : سختی زمین ، جهت و نیروی باد ، نور افکن های ضعیف در مسابقات بعد از ظهر ، وضعیت تابیدن خورشید بر روی مناطق مشخصی از زمین ، هیجان شدید در ارتباط با اهمیت عملکرد صحیح ، رگبار ناگهانی ، زمین مرطوب یا گلی و .. . در مورد این نکات فکر کرده و سپس به این سوالات جواب دهید :
آیا حفاظت از دروازه راحت است ؟ چند مرتبه دروازه بانی برای شکست تیم خود ناجوانمردانه محکوم شده است ؟
دروازه بان بودن امر ساده ای نیست . شاید تنها گلی که نمی تواند او را متهم کند ضربه پنالتی باشد . زیرا همه اطلاع دارند که شانس نجات توپ در چنین لحظه ای بسیار کم است و در مورد جای گرفتن توپ در دروازه ، دروازه بان مقصر نمی باشد .
اگر تیم مقابل موفق به وارد کردن توپ در درون دروازه شود . دروازه بان بی لیاقت تشخیص داده شده و اگر مانع جای گرفتن توپ در درون دروازه گردد به عنوان قهرمان معرفی می گردد . یکی از بازیکنان برزیلی چنین می گوید :
« محل و موقعیت دروازه بان به قدری مهم است که چمن جلوی او نباید رشد کند و همیشه باید کوتاه باشد . دروازه بان باید در تماس دائمی با توپ قرار گیرد و تمرینات سختی را در جهت چابکی و عکس العمل سریع شروع کند . »
اگر می خواهید دروازه بان خوبی شوید باید تمام زاویای دروازه ، ضربات ، اشکال دیوار دفاعی ، شیوه های مختلف فوروارد های مقابل و مدافعان خود را فرا بگیرید . همیشه باید فاصله توپ از دروازه ، قسمتی از دروازه که تهدید می شود ، مسیر توپ و مانور های حریف را بررسی کنید . برای موفقیت در این امر تمرینات فیزیکی زیاد و آماده ساختن پاها ، شکم و بازوان ضروری است . شما باید از قوانین تعادل ، تور ، تیر افقی ، روش های نگه داشتن دست و پرتاب توپ اگاه باشید. دروازه بان ها بیشتر از تمام افراد تیم کار می کنند و هرگز به خود اجازه خارج شدن از وضع عادی را نمی دهند . قبل از متهم ساختن دروازه بان ها باید بدانید که نجات توپ قوی و پر قدرت آسان تر از توپ ضعیف است . هنگامی که از دور ناظر بر اجرای مسابقه هستید شاید تصور کنید که دروازه بان مرتکب اشتباهی شده ولی ممکن است این امر به دلیل یکی از نکاتی باشد که در بالا ذکر شد و در نتیجه نجات توپ در چنین مراحلی واقعاً دشوار است . وظیفه اول دروازه بان یعنی محافظت از دروازه بستگی به مدت یاد گیری ف تمرینات مداوم و تجربیات بسیار دارد . یک دروازه بان جوان نمی تواند در عرض یک شب به موفقیت دست یابد سال ها وقت برای یادگیری و مهارت در نکات محافظت از دروازه لازم است .
بکار بردن حملات سریع
وظیفه دوم دروازه بان یعنی به کار بردن حملات سریع نیز بسیار مهم است . محافظت از دروازه کافی نیست . شما باید دوباره توپ را به بازیکنان تیم برگردانیده و مطمئن شوید که آن را به یکی از افراد تیم که در وضع خوبی به سر می برد داده اید . بنا بر این قدرت تهاجمی تیم افزایش می یابد .
همانطور که اطلاع دارید فقط زمانی که تیم توپی در دست دارد می توانید حمله را اجرا کنید . ممکن است به طرف بازیکن تیم خود توپ را پرتاب کنید و یا آن را در هوا حرکت داده و سپس پرتاب کنید . بنابراین تیم صاحب توپ باقی می ماند . بکار بردن حملات سریع احتیاج به همکاری سایر اعضای تیم با دروازه بان دارد . آنها می توانند حملات دروغی انجام داده ، به طرف فضای خالی دویده و توپ را دریافت کنند . برای یادگیری توام با موفقیت این تاکتیک دروازه بان مجبور به دنبال کردن اصول معینی می باشد . به عنوان مثال دروازه بان نباید توسط دست ها و پاها توپ را در منطقه عقب بیاندازد مگر در مواردی که بازیکن تیم دارای مراقبتی از طرف حریف نبوده و آماده دریافت توپ باشد . توپ را به خارج قسمتی که از آن نقطه آمده است پاس ندهید بلکه آن را به طرف دیگر و فضای بیشتر پاس دهید زیرا در آن نقطه بازیکنان کمتری وجود دارند . هرگز توپ را به طرف بازیکن تیم که از او مراقبت می شود پرتاب نکنید بلکه آن را به طرف بازیکنی پرتاب کنید که براحتی بتواند ان را تحت کنترل و نفوذ خود در آورده ، بر آن تسلط یافته و از منطقه دور کند .
زمانی که قصد اجرای ضربه گل را دارید فراموش نکنید که برای بلند کردن توپ ، پای تکیه گاه خود را در پشت خط توپ قرار دهید . هنگامی که قصد ضربه زدن به توپی که در هوا قرار گرفته است دارید از قسمت خارج بالای پا استفاده کنید زیرا به تعیین جهت توپ کمک می کند . زمانی که توپ را پرتاب می کنید دروازه بان می تواند آن را به طرف پایین فرستاده ، در اطراف زمین چرخش انجام داده ، مانند سرو تنیس آن را از بالای شانه پرتاب کرده و یا پرتاب بیسبال را انجام دهید . در تمام این پرتاب ها باید توپ را به حالت تعادل در کف دست خود نگاه داشته و با انگشتان محکم بگیرید . تا زمان پرتاب می توانید توپ را با استفاده از دست دیگر محکم تر بگیرید . در زمینه تمام این پرتاب ها تمرین کنید بنابراین به طور اتوماتیک می توانید توپ را به نقطه دلخواه بفرستید . با اجرای تمرینات همچنین متوجه می شوید که چه نوع پرتابی برای شما مناسب بوده و با شرایط بدنی سازگاری دارد .
زمانی که برای گرفتن توپ از دروازه خارج می شوید با حریف به طرف دروازه می آید لحظه ای درنگ نکنید و به سرعت تصمیم بگیرید زیرا زمانی برای تغییر تصمیم وجود ندارد . هنگامی که از دروازه خارج می شوید تمام مسیر را طی کنید . تصمیم قاطع نیز در این امر به شما کمک می کند . زمانی که دروازه بان قاطع از دروازه بیرون می آید ترس مخصوصی به مهاجم راه می یابد . استثنایی در این مورد وجود دارد و آن هنگامی است که یکی از مدافعان تیم میان دروازه و مهاجم قرار می گیرد .در چنین حالتی به طرف عقب بر گردید یا در مسیر مدافع پیش روید . از دروازه محافظت کنید و زاویه را تنگ سازید طرز عمل بستگی به جهت دویدن مهاجم و مدافع دارد . تکنیک دیگری که توسط دروازه بان های معروف اجرا شده این است که قبل از شوت مهاجم انتظار بکشید و منتظر نیم ثانیه ای باشید که او به توپ نگاه می کند . در چنین لحظاتی دروازه بان ها به جلو پریده و توسط دست ها یا بدن از ورود توپ به داخل دروازه جلوگیری می کنند . اگر دروازه بان ها زمان و طریقه صحیح بیرون آمدن از دروازه را فرا بگیرند مسلما مرتکب اشتباه کمتری شده و موفقیت های جالبی کسب می کنند .
یاری در تنظیم وضعیت مدافعان تیم
وظیفه سوم دروازه بان یعنی یاری در تنظیم وضعیت مدافعان نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است . هنگامی که دروازه بان با زمین بازی روبرو می شود می تواند پیشرفت بازیکنان را بررسی و وضعیت افراد تیم را تنظیم کند و در مورد وضعیت بازیکنان تیم مقابل برای خود تفسیری کند . دروازه بان های خوب می توانند افراد تیم را به محافظت و مراقبت از حریف یا قطع هر گونه پاس یا شوت غیر لازم تشویق کنند .